Żywienie psa
Żywienie psa jest najważniejszym z naszych obowiązków względem psa. Wybór sposobu żywienia jest chyba najtrudniejszym jaki przyjdzie nam dokonać
W chwili obecnej mamy wiele dróg do wyboru, wszystkie wydają się dobre i dlatego o wszystkich trzeba poczytać.
Prawda jest taka, że ile profesorów badających znaczenie i skutki danego typu jedzenia tyle opinii. Jedno jest pewne i stałe : bez względu na to co wybierzemy musimy dopasować to do wieku, wagi, zapotrzebowania energetycznego oraz indywidualnych czynników dotyczących poszczególnego psa.
Psy w zależności od wieku jedzą częściej lub rzadziej.
Szczeniaki początkowo 5-6 razy dziennie, później ogranicza się do 4 aż dochodzi się powoli do 1-2 posiłków dziennie. Co raz częściej można usłyszeć, że korzystniejszym dla zdrowia psa jest dożywotnie pozostanie przy dwóch posiłkach dziennie. Sprzyja to sprawnemu trawieniu, pies nie chodzi głodny przez cały dzień i dzięki temu je posiłki zdecydowanie wolniej. Zaleca się aby pierwszy posiłek podawany w godzinach porannych był mniejszy od drugiego podawanego wieczorem.
W przypadku karmienia dietą BARF (surowizna) średni czas trawienia połowy dziennej dawki to ok. 8-12 godzin.
Regularnie karmienie psa, o stałych porach sprzyja tez regularnemu wypróżnianiu się, co może mieć znaczenie dla osób pracujących. Podanie jedzenia o odpowiedniej porze będzie ;oznaczało, że pies nie będzie czuł potrzeby wyjścia kiedy nie ma nikogo w domu.
Suche karmy
Jest to chyba najprostsze rozwiązanie jeśli chodzi o karmienie naszego przyjaciela. Karmy dobrych firm są w pełni zbilansowane, zawierają odpowiednie minerały i witaminy dlatego nie jest potrzebna dodatkowa suplementacja diety.
Idąc do weterynarza, sklepu zoologicznego staniemy przed gigantyczna polka zapełniona torbami z psim jedzeniem. Czym się kierować przy wyborze suchej karmy?
- Unikać karm z supermarketów, owszem są tanie, ale usługi weterynaryjne i leki już nie bardzo. Inna sprawa to ilość karmy jaka musimy podać. Tanie karmy z reguły są dawkowane w dużo większej ilosci niż te droższe i w efekcie tego te drozsze wystarczają na zdecydowanie dłużej.
- Psy są zwierzętami mięsożernym dlatego karmy powinny mieć jak najwieksza zawartość mięsa. Myślę, że zrozumiałym jest że karma zawierająca od 17%-24% mięsa jest karma lepsza dla naszego psa niż ta zawierająca 4% produktów mięsnych lub produktów pochodzenia mięsnego.
- Wielu posiadaczy psów jak i producentów karm oczywiście uważa, że najlepszym rozwiązaniem jest nie używanie ziaren do produkcji karm. Zastępuje się je np. ziemniakami. Ziarna przede wszystkim nie są przez psy trawione! Po drugie są najsliniej uczulającym składnikiem karm. Dlatego jeśli chcemy kupić na prawdę dobrą karmę szukajmy takiej która oznaczona jest znakiem "Grain Free" lub "No grains".Oczywiście nie oznacza to, że karmy z ziarnami są złe, jest wiele psów które nie ma problemu z alergia czy trawieniem i tutaj dobranie karmy które ma ziarna ale ciągle bogaty skład tez jest dobrym rozwiązaniem.
- Zawsze wybieraj karmę dostosowana do wieku, rasy, wielkości psa. Na rynku mamy karmy dla szczeniąt, dla psów w wieku miedzy 12-18 miesięcy, dla psów dorosłych oraz dla psów starszych. Można je także posegregować na karmy dla psów aktywnych i takie które są przeznaczone dla psich leniuchów i psów z problemami z waga - karmy light. Wiele firm produkujących karmy ma także podział na rasy male, średnie oraz duże. Produkuje się również karmy przeznaczone dla konkretnych ras.
- Jeśli twój pies cierpi na jakąś przypadłość która wymaga odpowiedniego typu żywienia dobrze jest dobrać odpowiednia karmę. Tutaj rynek karm ciągle się rozwija. Możemy kupić karmy dla psów z problemami pokarmowymi (trzustka, wątroba), z problemami z nerkami czy alergia.
- Karmy dla suk karmiących są zupełnie odrębnym typem karm, maja inny skład energetyczny.
Pamiętajmy aby zdrowie naszego psa było na pierwszym miejscu. Zrozumiałym jest, że nie każdego jest stać na karmę z bardzo wysokiej polki, ale nawet wśród tych ze średniej sa karmy lepsze i gorsze. Nasz pies ma być aktywny, radosny, jego stolec musi wyglądać odpowiednio, a sierść powinna być lśniąca i mocna. Jeśli któreś z wymienionych rzeczy nie występuje u Twojego psa oznacza to, że trzeba się wybrać do weterynarza sprawdzić czy pies jest zdrowy, jeśli tak to rozważyć zmiane karmy.
Zdarza się, że po pewnym okresie podawania karmy, pies wydaje się być zbyt energetyczny, pomimo standardowej dawki ruchu nadal wymaga zabawy, a nauka posłuszeństwa szwankuje. Może to oznaczać, że Twój pies dostaje karmę zdecydowanie za bardzo energetyczna, a energia z pokarmu nie ma gdzie uchodzić. Trzeba wtedy koniecznie zmienić karmę, lub zwiększyć dawkę ruchu.
Pamiętaj o tym aby podawać karmę zgodnie z zaleceniami na opakowaniu!
Wiele z właścicieli po dobraniu karmy zauważyło znaczna poprawę u psów nie tylko jeśli chodzi o ich wygląd czy zdrowie ale również zachowanie.
Karmiąc psa sucha karmą trzeba pamiętać o stałym dostępie do świeżej wody.
Najważniejsze składniki suchej karmy:
• białka – odpowiedzialne są za wzrost, wygląd i budowę skóry oraz narządów wewnętrznych i kośćca; białka roślinne nie są w stanie zastąpić białka zwierzęcego - nie zawierają aminokwasów w odpowiednich ilościach i są gorzej trawione;
• tłuszcze – są głównym źródłem energii dla organizmu psa;
• włókno – jeśli ulega fermentacji traktuje się je jako źródło energii dla komórek jelita grubego;
• substancje mineralne (fosfor, wapń) – bardzo pomocne dla wzrostu, przemiany materii i rozmnażania;
• witaminy – (A, D, E, K) poprawiają wzrok oraz słuch, a także wygląd skóry, stan kości, zębów czy mięśni oraz zdolność do rozmnażania i są odpowiedzialne za prawidłową krzepliwość krwi, (B-kompleks, C) gwarantują dobry apetyt i poprawiają przemianę materii;
• kwasy tłuszczowe (Omega 3, Omega 6) – odpowiadają za zdrową skórę i sierść, wzmacniają układ odpornościowy i pomagają w gojeniu się ran, są źródłem energii dla psów żyjących bardzo aktywnie, starych oraz cierpiących na przewlekłe stany zapalne;
• glukozamina – stymuluje budowę i odbudowę chrząstki w stawach, jest pomocna dla psów młodych, które dopiero rosną, oraz starych, którym chrząstka się starła;
• L-Karnityna – wspomaga proces przemiany tłuszczu w pożyteczną dla zwierzęcia energię;
• luteina – chroni oczy i skórę oraz inne tkanki przed wolnymi rodnikami, pomaga w chorobach wieńcowych i chorobach skóry, zapobiega tarczkowym zwyrodnieniom plamki i zmniejsza ryzyko katarakty;
• FOS (frukto-oligosacharydy) – są źródłem energii dla bakterii znajdujących się w jelitach, które odpowiedzialne są za stymulację układu odpornościowego oraz przyswajanie składników odżywczych przez organizm i syntezę witamin;
• MOS (manno-oligosacharydy) – wzmacniają układ odpornościowy, zwiększają odporność na różne choroby, pomagają w trawieniu;
• (ME (energia metaboliczna) – ilość energii zużywanej przez psa w warunkach domowych)
Tzw dieta domowa
Chyba najczęściej spotykany w Polskich domach sposób żywienia psa. Co prawda odkąd pojawily się suche karmy lenistwo zaczęło wygrywać z jakością. Wiele osób woli kupić tanią karmę zamiast gotować psu.
Taka dieta może być dietą zdrowa, pod warunkiem ze jest dobrze skomponowana.
Typowa dieta domowa składa się z gotowanego lub surowego mięsa z reguły gorszego sortu (co dla psa jest nawet lepszym rozwiązaniem dzięki obecności ścięgien, tłuszczyków, żył), warzyw (gotowane lub surowe) oraz dodatków skrobiowych czyli makaron, ryż, kasza)
Jednak w większości przypadkow jest to dieta monotonna i mało urozmaicona. Jeśli nie jest zróżnicowana i nie są podawane dodatkowo witaminy, może dojść do niedoborów witamin czy wapnia w organizmie. Dlatego warto psu podawać gotowe skomponowane dla psów witaminy oraz kości do obgryzania aby wyrównać poziom wapna.
Warto raz na jakiś czas mięso zastąpić podrobami. Nerki czy wątroba są cennym źródłem wielu składników. Czasem do wszystkiego można dorzucić jajko lub surowa rybę.
Na pewno wielkim plusem tej diety jest jej cena. Kurze szyjki, korpusy, kurze łapki oraz ścinki z mięsa nie są czymś drogim, czasem mając zaprzyjaźnionego rzeźnika można dostać je za darmo.
Po drugie, takie posiłki z reguły są świeże bo regularnie przygotowane (średnio co 2 dni), można dobierać składniki zgodnie z gustem psa. Jest to tez prosta dieta do eliminowania alergenów.
Trzeba jednak pamiętać, aby składniki typu ryż, kasza, makaron były odpowiednio długo gotowane. Skrobia nie może być surowa, bo spowoduje to biegunkę.
Pamiętajcie aby NIGDY nie podawać psu gotowanych kości. Może się to skończyć dla was kosztownąwizyta u weterynarza, a co gorsza nawet śmiercią waszego przyjaciela.
Tak jak w przypadku karmy suchej, wasz pies jedząc domowe jedzenie musi być : zdrowy, aktywny, chętny do zabaw, musi mieć prawidłowy stolec oraz zdrową i lśniącą siersc. Jeśli coś się nie zgadza jest to sygnał do wycieczki do weterynarza lub zmiany sposobu żywienia.
BARF (Biologically Appropriate Raw Food - Biologicznie właściwe surowe pożywienie)
Jest to dieta oparta na doświadczeniu oraz książkach australijskiego weterynarza dr. Iana Billinghursta :“Give Your Dog a Bone“ ( Kości są dla psów ), “Grow Your Pups With Bones“ (Szczenięta hodowane na kościach ). Nazywana jest często dieta ewolucyjna . Ogólne założenie opiera się na tym, że psy i koty jako zwierzęta, pochodza od dzikich przodków ktorzy od wiekow żywili sie surowym jedzeniem, a ich przewód pokarmowy nie uległ zmianie. Psy jako zwierzęta mięsożerne nie są zdolne do trawienia węglowodanów tak wiec wszelkiego rodzaju ziarna się dla nich nie nadają. Utrudniają one trawienie oraz podnoszą ciśnienie krwi.
Tak wiec co jedzą wasze psiaki będąc na BARFie :
- Surowe kości z mięsem (tzw. mięsne kosci) - są podstawa diety.Zaliczyć tutaj można np. szyjki z drobiu (kurczak, kaczka, indyk), korpusy, skrzydełka z drobiu, wołowe kości, kości z dziczyzny(jeleń, bażant, królik, zając), koniny oraz jagnięciny.Oprócz małych kości możliwych do pogryzienia i zjedzenia, trzeba podawać również duze kości np. kości kulkowe wołowe. Gryzienie ich ma na cale rozbudowanie mięśni czyszczenie zębów, masowanie dziąseł no i dają waszemu psu sporo zabawy. Dodatkowo dostarczają cenny wapń, a także białka, tłuszcze i witaminy.
- Mięso i ryby. Dozwolony jest każdy rodzaj mięsa, trzeba jednak pamiętać, że dieta złożona z samego mięsa jest niebezpieczna, a niektóre rodzaje mięsa są np. bardziej tłuste niż inne. Pamiętać trzeba, ze mięso w pojęciu BARFu to mięso wraz z przerostami tłuszczu, żyłami oraz ścięgnami czyli dla ludzi mięso najgorsze sortu.Podobnie z rybami, powinny stanowić niewielka część diety waszego psa. Godne polecania są sardynki, powinno się raczej wybierać ryby morskie niż słodko wodne, a unikać mintaja (zawiera substancje wiążącą żelazo).
- Podroby to niewielka część diety psa, ale bardzo istotna. Tutaj nadają się praktycznie wszystkie podroby : wątróbka, nerki, serca, żołądki, móżdżki. Zawierają bardzo dobrej jakości białka, oraz NNKT i witaminy
- Flaki - żwacze lub flaczki nieczyszczone wołowe. Żwacz jest to pierwszy wolowy żołądek, a flaczki to części z drugiego wołowego żołądka. Zawierają wiele dobrych dla organizmu psa substancji takich jak żywe kultury bakterii, enzymy, nienasycone kwasy tłuszczowe omega 3 i 6 oraz składniki odżywcze pochodzenia roślinnego.W Polsce jest tendencja do zaliczania żwaczy i flaków jako część podrobów. W krajach zachodnich zastępuje się nimi całkowicie lub częściowo składniki roślinne (czyt. mieszanko warzywno-owocowa) w diecie psa.
- Warzywa i owoce to ważną część diety. Generalnie można podawać wszystkie warzywa poza cebulą (która jest dla psów toksyczna). Unikać powinniśmy warzyw strączkowych które sa ciężkostrawne Najczęściej używane to : szpinak( nie można naduzywac ze względu na właściwości szczawianów nim zawartych), burak cukrowy, seler, sałata, marchew ( tez powinna być dozowana ponieważ zawiera sporo cukrów), a także pietruszka, pomidory, brokuł (nie powinno się z nim przesadzać podobnie jak z kalafiorem, rzodkiewka i wszystkimi kapuścianymi ponieważ mają zły wplyw na funkcje tarczycy) itd.Jeśli chodzi o owoce to wszystko poza winogronami (oraz rodzynki). Cytrusy powinny być podawane w bardzo malej ilości, podobnie jak ciężkostrawne śliwki.Wszystkie warzywa i owoce powinny być rozdrobnione za pomocą blendera lub sokowirówki.
- Oleje - jako dodatek do pożywienia. Cenne ze względu na nienasycone kwasy tłuszczowe omega 3 i 6. Można podawać tran, olej z łososia, z wątroby dorsza, rzepakowy oraz lniany. Oleje dostępne w sklepach nie są wskazane do użycia.
- Jogurty i jajka.Jogurt zawiera cenne kultury bakterii pomagające przy trawieniu. Powinno się podawać jogurt częściowo odtłuszczony i niesłodzony. Czasem można go zastąpić twarogiem. Mimo wszystko nie powinno się go podawać za często.Jajka powinno się podawać całe zmielone wraz ze skorupka. Są źródłem białka, witamin, minerałów oraz NNKT.
- Suplementy. Sama dieta w sobie jeśli jest dobrze urozmaicona i zróżnicowana bilansuje się sama tygodniowo i nie istnieje wymóg podawania suplementów. Jest jednak spora ilość ludzi podająca dodatkowo wit. B-complex, środki na stawy oraz KELP. KELP to sproszkowane wodorosty które są bogate potas, jod, wapń, żelazo oraz selen i magnez.
W jakich ilościach podawać i jak często?
BARF nie ma twardych zasad, jest to dieta którą dopasowujemy do psa. Istnieją pewne ogólne ramy ale można je lekko modyfikować zgodnie z potrzebami psa.
Proporcje dla psów dorosłych:
od 3 tygodnia do 12 miesiąca
50% kości z mięsem i chrząstką - mięsne kości
30% żołądków nieoczyszczonych (od 6 tygodnia)
10% podrobów
10% mięsa
Dodatkowo 15%-20% warzyw i owoców (nie wliczamy ich w skład dziennego bilansu bo nie tuczą, 2/3 warzyw, 1/3 owoców)
Dla psów dorosłych od 12 miesiąca (u ras dużych od 18 miesiąca)
65% mięsnych kości
15% żołądków nieoczyszczonych
10% podrobów
10% dodatków - jajka, jogurty, twaróg
Dodatkowo 15-20% warzyw i owoców
Ilość pożywienia jaką twój pies będzie pochłaniał dziennie będzie się zmieniać z jego wiekiem. Początkowo odniesiesz wrażenie, że Twój pies je zbyt dużo w porównaniu z jego waga. Pamiętać jednak trzeba, że Twój pies rośnie, jest aktywny i potrzebuje bardzo dużo jedzenia i składników w nim zawartych. Jesli zauważysz, ze pies zaczyna zbyt przybierać na wadze (zapytaj Twojego weterynarza ile wynosi standardowy przyrost wagi w stosunku tygodniowym lub miesięcznym w przypadku rasy Twojego psa) zmniejsz dzienna porcje o 0,5%-1% masy ciała. Podobnie w przypadku gdy pies zacznie grymasić przy jedzeniu lub omijać wybiorczo niektóre posiłki.
U psów będących na diecie typu BARF często mogą wystąpić tzw. głodówki. Jeśli Twój pies nie chce jeść przez 1-2 dni, ale pije wodę, jest aktywny, chętny do zabawy i nie sprawia wrażenia psa chorego to nie przejmuj się. BARF jest dieta bardzo bogatą w białko i inne składniki odżywcze dlatego pies może odczuwać uczucie sytości pomimo tego, że nie je. Postaw miskę na 15 minut i jeśli Twój pies w tym czasie nie wykaże chęci do rozpoczęcia posiłku to zabierz i podaj na następny. Nie dokarmiaj psa w miedzy czasie, nie zmieniaj zawartości i nie "dosmaczaj".
Przykładowo mój pies rasy owczarek niemiecki w wieku 7 miesięcy musiał być żywiony dawka dla psa w wieku 10 miesięcy. Mając rok pozostał na stałe na dawce 2%.
Dzienna dawka
7-10 tygodni
10% wagi ciała podzielone na 3-4 posiłki
np. jeśli Twój pies wazy 3,5kg jego dzienna porcja będzie wynosiła 0,35kg
10-16 tygodni
8% wagi ciała podzielone na 3-4 posiłki
np. jeśli twój pies wazy 10kg jego dzienna porcja będzie wynosiła 0,8 kg
16-20 tygodni
7% wagi ciała podzielone na 3 posiłki
np. jeśli twoj pies wazy 15kg to jego dzienna porcja będzie wynosiła 1,05kg
20-24 tygodni
6% wagi ciała podzielone na 3 posiłki
np. jeśli twój pies wazy 18kg to jego dzienna porcja będzie wynosiła 1,08kg
24-36 tygodni
5% wagi ciała podzielone pomiędzy 2-3 posiłki
np. jeśli twój pies wazy 23kg to jego dzienna porcja będzie wynosiła 1,15kg
36 - 56 tygodni
4% wagi ciała podzielone pomiędzy 2 posiłki
np. jeśli twój pies wazy 34 kg to jego dzienna porcja będzie wynosiła 1,36 kg
powyżej 56 tygodni
2%-3% wagi ciała podzielone pomiędzy 1-2 posiłków
np. jeśli twój pies wazy 40kg to jego dzienna porcja będzie wynosiła 0,8kg- 1,2kg
W przypadku dorosłych psów dawka poniżej 2% przeznaczona jest dla tych, które maja problemy z wagąlub muszą stracić zbędne kilogramy. 2-2,5 % to dawka stała pozwalająca na utrzymanie wagi na odpowiednim poziomie dla psów średnio aktywnych. Dla psów pracujących dawka ta powinna być zwiększona do 3%.
Zalety diety BARF:
- u psów przestawionych z suchej karmy lub jedzenia domowego można zauważyć zdecydowany wzrost energii i chęci do zabawy (nawet u psów starszych),
- wzmocniony układ odpornościowy,
- mocna i błyszcząca sierść, zdrowa skóra,
- sierść nie ma zapachu, nie czuć psa jedzeniem jak w przypadku karmienia suchą karmą,
- czyste zęby co oznacza również świeży oddech,
- mniejsza ilość odchodów do tego ich "zapach" jest zdecydowanie mniej intensywny a konsystencja bardziej zwarta
- wbrew krążącej opinii dieta BARF jest tańsza niż dobrej jakości suche karmy
Jak przejść na dietę BARF z pokarmu suchego lub domowego?
Sposoby są trzy
- Stopniowo - tutaj też można zacząć dwojako. Możemy stopniowo wprowadzać rożne typy mięsa i kości ciągle mieszając z sucha karma lub domowym jedzeniem. Rozpocząć od drobiu (najlżejszy i najprostszy w trawieniu) czyli szyjek, skrzydełek i korpusów mieszanych z warzywami lub żołądkami, później wprowadzać każdy kolejny typ np. koninę, baraninę, wołowinę itd.
- Można również najpierw oczyścić organizm psa wprowadzając początkowo 3-7 dni żołądkowych Poskutkuje to zapewne ostrzejszym rozwolnieniem, ale pozwoli na pozbycie się resztek karmy z organizmu głownie zalegającej w jelitach. Później kontynuować jak w pierwszej opcji czyli najpierw drób, potem reszta gatunków.Tak własnie postąpiłam z moim pierwszym psem w wieku 8 tygodni.
- Z dnia na dzień - stosunkowe proste w wytlumaczeniu. Po prostu jednego dnia włóż do miski skrzydełka z kurczaka, kość z mięsem lub coś innego. Pies może wpierw nie wiedzieć co sie z tym robi. Weź pod uwage że dotychczas jego jedzenie nie było niczym konkretnym, niewiele sie roznilo od łykania wody, a teraz trzeba gryźć.Tak rozpoczęłam BARFa z moim drugim już dorosłym psem.
W obu przypadkach odchody przez pierwszy miesiąc mogą być dla nas mało zadowalające, mogą być zbyt twarde lub wręcz sypkie (to od nadmiaru kości w diecie albo po prostu pies jeszcze kości trawić nie potrafi), lub luźne (od nadmiaru mięsa). Możliwe, że jednego dnia wasz pies będzie miał problem się załatwić, a drugiego kupa będzie lekko luźna. Nie powinniśmy sie tym przejmować zbytnio. Jedyne o czym trzeba pamiętać to żeby w przypadku stolca twardego, sypiącego się lub zaparć i zatwardzenia u psa podać w następnym posiłku więcej żołądków/warzyw/mięsa. W przypadku stolca luźnego w następnym posiłku podwyższyć ilość mięsnych kości.
Jeśli ktoś ma konkretne pytania odnośnie diety BARF zapraszam do kontaktowania się z nami za pomocą zakładki kontakt.
Jest wiele osób które, generalnie zgadzają się z logiką i zasadami BARFu ale ze względów ekonomicznych mieszają mięso surowe z ryżem, makaronem lub kasza.
Ich psy też są zdrowe!