... czyli co to jest i jak powstaje rasa psa?
Znasz odpowiedź? Sprawdź czytając nasz artykuł!
Powstanie ras psów
Nie istnieją dokładne dane dotyczące czasu w jakim człowiek miałby zacząć ingerować w hodowlę tych zwierząt. Räber podaje, że w mezolicie ludzie preferowali osobniki przywiązujące się do ludzkiej grupy i pod tym kątem przeprowadzali dobór. Istotny skok w procesie tworzenia się ras nastąpił w momencie porzucenia przez ludzi koczowniczego trybu życia na korzyść osiadłego, związanego z uprawą ziemi i hodowlą innych zwierząt domowych (m.in. bydła). Początkowo typy psów, które wyłoniły się z procesu selekcji dokonywanej przez człowieka i środowisko, były „rasami regionalnymi” mogącymi przeżyć w odpowiedniej niszy ekologicznej. Przykładem takiej prarasy jest pies torfowy, w typie wilkowatym (Canis familiaris palustris), którego szczątki pochodzące z neolitu, odkryto pod koniec XIX wieku, w Szwajcarii. Pies ten był trzymany w osadach ludzkich zbudowanych na palach, w rejonach zabagnionych. Studer, będący zoologiem z Berna, zafascynowany odkryciem szczątków prapsów wraz z innymi naukowcami, stworzył historyczny podział ras w stosunku do współcześnie istniejących. Opublikował te wyniki w 1901 roku, w swojej pracy pod tytułem "Psy prehistoryczne a obecnie żyjące rasy" ("Die prähistorischen Hunde in ihrer Beziehung zu den gegenwärting lebenden Rassen"). Na podstawie tej pracy wielu późniejszych kynologów tworzyło swoje publikacje. Z czasem okazało się, że przedstawiony przez Studera podział ras nie uwzględniał wszystkich cech, a nadanie nazwy szpic torfowy długo pokutowało poglądem, że szpice to najstarsza grupa psów na świecie.
Skamieniałości pochodzące z ok. 6500 lat temu (4500 lat p.n.e.) pozwoliły wyodrębnić 5 głównych typów psa z tamtego okresu:
- mastify
- wilkowate
- charty
- pointery
- psy pasterskie
Według Hansa Räbera pierwsze hodowle psów rasowych prowadzili myśliwi szlacheccy, którzy kładli nacisk na „czystość ras” rozumianą jako umiejętności myśliwskie przekazywane potomstwu, takie jak trzymanie tropu itp. Stare germańskie dokumenty prawne informują o dużej wartości psa w ten sposób hodowanego.
Do czasów współczesnych powstały tysiące ras psa domowego, głównie myśliwskich. Większość z nich wyginęła. Około 400 ras uznano w rejestrach organizacji kynologicznych. Niektórym współczesnym rasom grozi wyginięcie. W efekcie sprzecznych poglądów hodowców na temat wyglądu psów poszczególnych ras, w XIX wieku powstały pierwsze kluby kynologiczne. Wprowadziły wzorce dla każdej z ras, księgi hodowlane (księgi rodowodowe, wykazujące przodków poszczególnych psów), rodowody (świadectwa pochodzenia) oraz zakaz wystawiania psów niezarejestrowanych w księgach hodowlanych. Przyczyniło się to do ukierunkowaniu hodowli psów pod kątem spełnienia wymogów wzorca narzuconego przez klub kynologiczny działający w danym regionie. Selekcjonowanie osobników pod kątem użytkowości zostało zastąpione dążeniem do podkreślania zewnętrznych cech budowy (eksterieru). Hodowla w tzw. czystości rasy polega na kojarzeniu blisko spokrewnionych osobników w obrębie tejże rasy, co ograniczyło pulę genową jej populacji. Wybieranie do dalszej hodowli osobników spełniających wymogi wzorca rasy, zwłaszcza zwycięzców wystaw, jeszcze bardziej zwiększa poziom inbredu. Takie techniki hodowlane przyczyniły się do wzmacniania wad genetycznych zwierząt. W prawidłowo prowadzonej hodowli psy będące nosicielami genów odpowiedzialnych za wady wrodzone nie powinny być dopuszczane do reprodukcji.